Cùng với quá trình hoà nhập của âm nhạc Việt Nam, ngay khi dòng nhạc R’n’B hay Rap/Hiphop được xem là đã làm “đảo lộn cả thế giới âm nhạc”, liên tiếp thống trị những bảng xếp hạng uy tín nhất toàn cầu, tại VN khái niệm về Rap/Hiphop Việt đã bắt đầu được hình thành. Đã có quá nhiều những ý kiến chỉ trích, chê, khen, những vấn đề liên quan đến văn hoá Việt, liên quan đến ca từ, cách sống, sự lập dị của trào lưu âm nhạc này. Trong phạm vi bài viết người viết chỉ muốn nói về các hướng đối lập của Rap Việt trong quá trình hội nhập và phát triển: Đó là những định hướng về Rap “bẩn”, Rap “sạch”, về sự hiểu biết sâu sắc và những sai lầm thiển cận, về sự ngạo mạn vô lý và những nỗ lực âm thầm. Về bóng tối – và ánh sáng.
Showbiz Việt vào thời điểm hiện tại luôn có xu hướng pha trộn những phong cách Rap/Hiphop nhằm bắt kịp thị hiếu trẻ và xu hướng chung của thế giới.
Rap/Hiphop VN được lựa chọn vì mục đích muốn tạo nên những phá cách, muốn thay đổi, muốn vươn tới những điều mới mẻ, sự “sành điệu” và cả cái “tôi” mạnh mẽ. Thế nhưng sẽ rất nhầm lẫn và buồn cười nếu đánh đồng những ca sĩ có trang phục của 1 Rapper, hát những bài nhạc xen lẫn các đoạn đọc - với Rap. Đó chỉ là sự copy về phong cách, đó chỉ là một phần biểu hiện có tính “tự sự” (narrative) chứ đâu phải Rap.
Những người “trong nghề” nhiều khi cũng không hiểu điều gì thực sự làm nên nhạc Rap. Một ca khúc được đọc từ đầu đến cuối cũng không thể là Rap/Hiphop nếu tác giả không thể tạo nên sự phù hợp giữa lời và nền nhạc, giữa cách “phiêu” hay flow và nhịp beat. Một Rapper đích thực luôn hiểu Rap/Hiphop là thể loại đòi hỏi những yếu tố đầy thử thách trong thế giới muôn màu của âm nhạc. Lấy ví dụ, hầu hết các thể loại như Pop, Rock … luôn cần đến chất giọng của người ca sĩ thì Rap/Hiphop có khi lại chẳng cần. Những rapper hàng đầu thế giới không thường được đánh giá cao ở chất giọng mà ở khả năng hoà nhập, sự truyền cảm nhịp điệu, ở sự sáng tạo tuyệt vời trong tiết tấu và lời ca. Đó chính là sự khác biệt đã làm nên những Eminem, 50 Cents, Missy Elliot lừng danh. Có nhiều người cho rằng ở Việt Nam chẳng hề có 1 trường lớp nào đào tạo, định hướng thì việc theo dòng nhạc Rap sẽ mang đến những “rủi ro” đối với lớp trẻ. Xin thưa ngay rằng, ở cả những nước mà Rap/Hiphop phát triển nhất các Rapper cũng chỉ tự trưởng thành, hoàn thiện mình trên đường phố, trong những góc phố nhỏ và trong những “trận đấu” (battle) với bạn bè. Hãy thử 1 lần được chứng kiến những cuộc battle nóng bỏng trước khuôn viên Cung văn hoá hữu nghị Việt Xô, bạn sẽ thấy vì sao : ”Rap/Hiphop không thể nào chết”. Sự đam mê lộ rõ trong từng ánh mắt, sự cảm nhận chân thành từ nhịp điệu và sự say mê đến tột độ trong từng điệu nhảy vô cùng thú vị. Từ chính những nơi đó, từ những khoảng khắc xuất thần của sự sáng tạo, nơi những quán café, hay ngay trên con phố với chiếc MP3 nhỏ xíu, một người đam mê Rap/Hiphop cũng có thể cho ra những tác phẩm để đời.
Không như những thể loại nhạc khác, đòi hỏi đầu tiên ở 1 Rapper là phải biết sáng tác. Một Rapper hát những bài hát của người khác sẽ lập tức bị “mất điểm” ngay. Lý do thật đơn giản, điều kiện tối thiểu của 1 Rapper là phải viết được lời dựa trên nền nhạc chọn sẵn. Kết thúc quá trình sáng tác, Rapper sẽ tự mình (hoặc với người hát cùng) điều khiển nhịp đọc (hay còn gọi là cách flow) theo cách sáng tạo nhất, phù hợp nhất. Những người ưa thích nhạc Rap không đòi hỏi tính kỹ thuật trong việc xử lý giai điệu. Cái hay, cái “độc” của Rap chính là ở cảm xúc của lời ca, là sự tự nhiên trong thể hiện. Đó mới là Rap.
Sau 1 thời gian du nhập và định hình, Rap/Hiphop Việt đã có những bước chuyển mình đáng kể. Tuy nhiên trong bối cảnh thị trường Showbiz Việt hiện tại, sân chơi cho RapViệt vẫn còn là một câu hỏi lớn. Với những dòng nhạc du nhập, sau 1 thời gian, người nghe đã quá nhàm với những tác phẩm «được» bắt chước 1 cách khô khan, lố bịch, ko có bản sắc và ko sáng tạo. Và Rap/Hiphop Việt cũng vậy. Có những ca sĩ tự nhận mình là 1 Rapper chân chính, 1 Rapper « ngoài ánh sáng » nhưng lại không thể tạo được phong cách riêng cho mình. Vấn đề của họ là chỉ học tập một cách máy móc và hát một cách vô vị, không chịu sáng tạo sao cho âm hưởng Việt, tâm hồn Việt hoà cùng Rap/Hiphop.
3. Với những ai đam mê Rap/Hiphop, thế giới mà họ thực sự công nhận nhiều khi không phải là ... ánh sáng.
[Only registered and activated users can see links]
Trong giới Rap/Hiphop Việt hiện tại, người nghe luôn dành một sự tôn trọng nhất định cho những tác giả nằm trong « underground » (tạm dịch là bóng tối). Những tác phẩm của họ đa số chỉ được người nghe biết đến những nghệ danh đầy « biểu cảm » như Lil’ Knight, Young Uno, Onelarge, Eddyviet... Tuy nhiên chính những « nhân » underground này mới là những đại diện thực sự cho Rap Việt, cho những người trẻ đến với Rap/Hiphop bằng niềm đam mê vô bờ. Bằng trái tim, nhiệt huyết và khả năng sáng tạo không ngừng.
Vì sao Rap Việt không có được chỗ đứng sau 1 thời gian dài ? Câu trả lời có lẽ nằm ở chỗ : Rap không phù hợp với con người, với tư tưởng, cách sống Á Đông. Thế nhưng điều đó có hoàn toàn đúng ? Bản thân Rap không phải là chửi bởi, chửi hay không là ở người hát, người sáng tác. Rap là tâm hồn, là cảm xúc thăng hoa, là những gì của bạn, chính bạn viết nên, chính bạn hát và cũng chính bạn chọn khán giả cho mình.
Rap không hề xấu ! Bản thân nó đã được kiểm chứng và công nhận như 1 dòng nhạc với những đòi hỏi về nghệ thuật riêng biệt, về khả năng và tài năng, và cả những khán giả hiểu và đồng cảm với nó. Trên cơ sở đó, Tiến Đạt – cái tên đã xuất hiện nhiều trên các sân khấu và thị trường âm nhạc không hẳn là đại diện cho Rap/Hiphop Việt. Dù cho có thể anh ta là người đầu tiên hát « theo kiểu » Rap trên các sân khấu và truyền thông, và anh ta ở «ngoài ánh sáng ».
Trong bối cảnh dòng chảy âm nhạc Việt hiện tại đầy rẫy những ca khúc ngô nghê sáo rỗng thậm chí « rẻ tiền » trong ca từ nhạc điệu thì Rap Việt đang đứng trước cơ hội khẳng định mình.
Chúng ta hãy thử 1 lần nghe những gì Lil’ Knight viết trong ca khúc «Trắng », một ca khúc viết về ma tuý :
« Nếu được sống 1 lần thứ 2, tôi muốn sống hướng đến ngày mai, sống trong tồn tại, sống giữa vòng tay của cộng đồng. Sống để tâm hồn mở rộng, nhìn cuộc sống mênh mông tuyệt vời một màu hồng.
Cái chết trắng sao reo rắc quanh đây, bao nỗi cay đắng biết bao giờ nguôi. Lệ trên mắt ai nghẹn rơi, không vòng tay ai giúp tôi ra khỏi bóng tối. Lối thoát nào cho tôi ? Mong một ngày mai vươn tới muôn ánh sáng diệu kỳ, giã từ bao đam mê cuồng si, thực tế đau thương này sẽ tan biến đi. Tôi sẽ đối mặt với số phận, hy vọng sẽ thấy được mùa xuân ... »
Hay làm sao mà không xúc động khi nghe những cảm xúc của Onelarge và Young Uno viết cho những nạn nhân của thiên tai lụt lội trong ca khúc «Phiêu Sinh » : « Gió đang rú, mưa đang rơi, lệ đắng bờ môi nghẹn ngào nói không nên lời. Chim mất tổ lượn bay chới với, người mất nhau lòng sầu chơi vơi. Bao mảnh đời, đang chờ đợi những tình thương sẻ chia san nhường, vạn trái tim đập chung một hướng. Còn tất cả chúng ta ở nơi xa, đều là những kẻ may mắn. Hãy cùng sẻ chia miếng ăn, tấm chăn, gánh bớt chút khổ đau nhọc nhằn ... »
Không chỉ là những giai điệu khiến người ta phải nhún nhảy, đó còn là những ca từ khiến chúng ta nghĩ suy, cảm nhận và đau xót. Đó chính là Rap, đó là « tôi », đó là bạn !
Sức mạnh của Rap chính là sự chân thực, là cuộc sống, là tình yêu, là những trải nghiệm của buồn vui thường nhật. Đó là những gì mà Rap Việt «underground » đang hướng đến.
Tiêu đề: Rap-hiphop việt: ánh sáng và bóng tối!hok đọc fj"!:(( 
Sat May 23, 2009 5:31 pm
